• HOME
  • DAILY CA
  • UPSC4U NOTES
  • HISTORY
  • POLITY
  • ECONOMICS
  • GEOGRAPHY
  • ESSAY
  • EXAM TIPS
  • PDF4U
  • MOTIVATION
  • ABOUT US
    • PRIVACY POLICY & TERMS OF SERVICE
  • CONTACT
  • Advertise with Us
UPSC4U
  • HOME
  • DAILY CA
  • UPSC4U NOTES
  • HISTORY
  • POLITY
  • ECONOMICS
  • GEOGRAPHY
  • ESSAY
  • EXAM TIPS
  • PDF4U
  • MOTIVATION
  • ABOUT US
    • PRIVACY POLICY & TERMS OF SERVICE
  • CONTACT
  • Advertise with Us

GEOGRAPHY

Home » ज्वालामुखी  FOR UPSC IN HINDI

ज्वालामुखी  FOR UPSC IN HINDI

  • Posted by teamupsc4u
  • Categories GEOGRAPHY
  • Comments 0 comment
  • ज्वालामुखी से निकले धुलकण और रख के संगठित टुकड़े ‘टफ’ और स्कोरिया के संगठित कोणीय टुकड़े ‘ब्रेसिया’ कहलाते हैं।
  • मैक्सिको का पाराक्यूटिन, हवाई का मौनालोआ, इटली का विसुवियस और स्ट्राम्बोली केन्द्रीय उद्गार से बने शंकु या ज्वालामुखी पहाड़ हैं।
  • सयुंक्त राज्य अमेरिका का कोलंबिया और स्नेक पठार, भारत का दक्कन पठार, दक्षिणी अफ्रीका का पठारी भाग, जिसका किनारा ड्रेकेंस वर्ग पहाड़ के रूप में खड़ा है, अफ्रीका में अबीसीनिया पठार और दक्षिण अमेरिका का पराना पठार लावा पठार के उदाहरण हैं।
  • इटली का विसूवियस, सिसली का एटना, जापान का फ्यूजीशन, फिलिपीन का मेयन तथा यू. एस. ए. का रेनियर और क्रूड मिश्रित शंकु ज्वालामुखी पर्वत है।
  • माउंटशास्ता गौण शंकु का उदाहरण है।
  • भूमध्य सागर के किनारे एटना ज्वालामुखी सक्रिय ज्वालामुखी है।
  • भारत में बैरन द्वीप सक्रिय ज्वालामुखी का उदाहरण है।
  • संसार का सबसे ऊँचा पर्वत सक्रिय ज्वालामुखी कोटापैक्सी (द. अमेरिका) है।
  • जापान का फ्यूजीशन प्रसुप्त ज्वालामुखी है, जिसमे कभी भी विस्फोट हो सकता है।
  • धुँआरे ज्वालामुखी की सक्रियता के अंतिम लक्षण माने जाते हैं। धुआँरे का विस्तृत क्षेत्र अलास्का में कटकई ज्वालामुखी के समीप है, जिसे दस हजार धुआँरे की घाटी भी कहते हैं।
  • येलोस्टोन पार्क, आइसलैंड और न्यूजीलैंड मुख्य रूप से संसार के 3 प्रधान ग्रेसर क्षेत्र हैं।
सक्रिय या प्रसुप्त ज्वालामुखी
नामस्थिति की रेंजदेशऊंचाई (मी. में)
ग्लालाटिरीएण्डीजचिली6060
लस्करएण्डीजचिली5990
कोटोपैक्सीएण्डीजइक्वेडोर (द. अमेरिका)5,850
वोल्कन मिस्टीएण्डीजपेरू5,842
तुपुगनटिटोएण्डीजचिली5,640
सानगेएण्डीजइक्वेडोर4,935
कोटा काचीएण्डीजइक्वेडोर4,935
क्लुचनेस्कायाएण्डीजरूस (एशिया)4,850
प्यूरेसएण्डीजकोलंबिया (द. अमेरिका)4,600
ताजुमुल्कोएण्डीजग्वाटेमाला (म. अमेरिका)4,210
मोनालोआहवाईहवाई (म. प्रशांत)4,170
माउंट कैमरूनहवाईकैमरून4,069
रकामासिएरा माद्रेग्वाटेमाला4,064
फ्यूएगोसिएरा माद्रेग्वाटेमाला3,835
इरेबसरोस द्वीपअंटार्कटिका3,795
सेमेरूजावाइंडोनेशिया3,676
नियरांगोगोगीविरुंगालो.ग. कांगो (अफ्रीका)3470
माउंट एटनासिसलीइटली3,363
नियामुरगिराविरुंगालो.ग. कांगो (अफ्रीका)3,470
मेरापीविरुंगाजावा2,911
सिशाल्दिनविरुंगाएल्युशियन द्वीप (उ. अमेरिका)2,858
विलाटिकाविरुंगाचिली (द. अफ्रीका)2840
बेजीमियानीविरुंगारूस2840
सुप्त व शांत ज्वालामुखी
लुल्लाई लाकोविरुंगाचिली6,750
किलिमंजारोविरुंगातंजानिया5896
माउंट पिनातुओविरुंगाफिलिपिन्स–
माउंट सेंट हेलेनाविरुंगासं. रा. अमेरिका–
मृत व् निष्क्रिय ज्वालामुखी
अकांकागुआ–अर्जेंटीना6960
चिम्बोराजो–इक्वेडोर6267
माउंट केन्या–केन्या–
  • Share:
author avatar
teamupsc4u

Previous post

भूकंप FOR UPSC IN HINDI
September 22, 2022

Next post

भू-आकृति विज्ञान FOR UPSC IN HINDI
September 22, 2022

You may also like

GEOGRAPHY
पृथ्वी की सतह पर तापमान, वर्षण एवं वायु के वितरण को प्रभावित करने वाले प्रमुख कारकों पर चर्चा कीजिये। ये कारक विभिन्न जलवायु क्षेत्रों में किस प्रकार भिन्न होते हैं? UPSC NOTE
9 December, 2023
GEOGRAPHY
“ग्लेशियल लेक आउटबर्स्ट फ्लड” (GLOF) से आप क्या समझते हैं ? हिमालय क्षेत्र में GLOF के कारणों और परिणामों की चर्चा कीजिये ? UPSC NOTE 
2 December, 2023
GEOGRAPHY
महासागरीय धाराओं के निर्माण में योगदान देने वाले प्राथमिक और द्वितीयक कारकों पर चर्चा कीजिये। ये कारक कैसे परस्पर अंतः क्रिया करते हैं तथा महासागरीय धाराओं की विशेषताओं को प्रभावित करते हैं, और इन अंतः क्रियाओं के वैश्विक निहितार्थ क्या हैं? UPSC NOTE
2 December, 2023

Leave A Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Search

Categories

DOWNLOAD MOTOEDU

UPSC BOOKS

  • Advertise with Us

UPSC IN HINDI

  • ECONOMICS
  • GEOGRAPHY
  • HISTORY
  • POLITY

UPSC4U

  • UPSC4U SITE
  • ABOUT US
  • Contact

MADE BY ADITYA KUMAR MISHRA - COPYRIGHT UPSC4U 2023

  • UPSC4U RDM
Back to top
UPSC ASPIRANTS HOODIE – LBSNAA DREAM PLACEIntroducing the LBSNAA Hoodie – Elevate your style with this exclusive and comfortable hoodie inspired by the prestigious Lal Bahadur Shastri National Academy of Administration.

Introducing the LBSNAA Hoodie – Elevate your style with this exclusive and comfortable hoodie inspired by the prestigious Lal Bahadur Shastri National Academy of Administration. Crafted with precision and designed for both comfort and flair, this hoodie is a perfect blend of quality and uniqueness.

ORDER NOW

No thanks, I'm not interested!